
Cel projektu Sub Heading

Celem operacji jest ochrona naturalnych zasobów dwuśrodowiskowych gatunków ryb, zagrożonych i jednocześnie cennych gospodarczo – siei wędrownej Coregonus maraena (dawniej lavaretus) i certy Vimba vimba bytujących w Zalewie Szczecińskim oraz strefie przyujściowej rzeki Regi poprzez opracowanie i zastosowanie innowacyjnych i proekologicznych metod wspomagania rozrodu tych gatunków we wczesnej ontogenezie poprzez wykorzystanie m.in. dwóch rozwiązań patentowych opracowanych przez autorów projektu (ZUT), co jest zgodne z założeniami zawartymi w Działaniu 1.3 Innowacje związane z ochroną żywych zasobów morza” które mają na celu:
- zmniejszenie negatywnego wpływu rybołówstwa komercyjnego lub rybactwa śródlądowego na środowisko lub zrównoważone wykorzystanie żywych zasobów wód;
- osiągnięcie zrównoważonego wykorzystywania żywych zasobów wód;
- zmniejszanie presji połowowej przez eksperymentalne zarybianie.
Charakterystyka gatunków objętych projektem
Sieja wędrowna (Coregonus maraena), jest gatunkiem rozsiedlonym wokółbiegunowo, zamieszkuje wody północnej Europy, Azji i Ameryki. Gatunek ten jako relikt polodowcowy i jednocześnie ryba o wysokich walorach smakowych i konsumpcyjnych, przy wysokich wymaganiach termiczno – tlenowych i środowiskowych jest w centrum zainteresowania szeregu ichtiologów i praktyków rybackich, ponieważ dokładna znajomość właściwości biologicznych tego gatunku pozwala prowadzić w prawidłowy sposób eksploatację pogłowia tych ryb. Jednym z najbardziej produktywnych zbiorników wykorzystywanych rybacko jest Zalew Szczeciński, który wraz z Zatoką Pomorską i dolnym biegiem Odry określany jest mianem estuarium Odry. W tym akwenie sieja stanowi jeden z cenniejszych składników ichtiofauny, ze względu na unikatowe, w skali naszego kraju, migracje pomiędzy żerowiskami znajdującymi się w przybrzeżnej strefie Bałtyku, a estuariowymi tarliskami. Połowy siei wędrownej z wód estuarium Odry w okresie wielolecia cechowały się znacznymi fluktuacjami. Źródła niemieckie podają, iż średnie odłowy siei w Zalewie Szczecińskim za okres 1927-1939 wynosiły 1348 kg/rocznie, co stanowiło 0,03% ogólnych połowów, w okresie powojennym wzrosły do około 13 ton w Zalewie Szczecińskim oraz około 50 ton w dolnym odcinku Odry, natomiast w latach 80-tych nie przekraczały 3 ton łącznie z Zalewu Szczecińskiego i Zatoki Pomorskiej. Przyczyn tego spadku w połowach siei upatruje się w niekorzystnych zmianach środowiskowych, które wpływają na śmiertelność ikry oraz zaniechaniu zarybień od lat 70-tych. W ostatniej dekadzie zanotowano wzrost połowów siei wędrownej w tym akwenie. Odbudowa populacji tego gatunku, spowodowana rozpoczęciem prowadzenia zarybień, być może spowoduje, że sieja wędrowna w następnych dekadach stanowić będą ważny element gospodarki rybackiej. Jednakże dalszy wzrost liczebności populacji tych ryb jest uzależniony od prawidłowo prowadzonej gospodarki rybackiej, opartej na znajomości cech biologicznych tego gatunku, wskazani miejsc tarliskowych oraz oceny jakości siedliks tej ryby pod względem zasobów pokarmowych oraz fizykochemicznych wody.. W związku z tym, celem niniejszego pracy jest określenie podstawowych cech biologicznych (długości poławianych ryb, kondycji i tempa wzrostu) oraz populacyjnych (struktura wielkości i wieku) oraz ich ocena na podstawie wcześniejszych opracowań.Certa Vimba vimba występuje w zlewisku Morza Bałtyckiego, Północnego, Czarnego oraz Kaspijskiego, jednakże w większości wód klasyfikowana jest jako ryba zagrożona bądź nawet krytycznie zagrożona wyginięciem. W polskich wodach poławiana była głównie w Zatoce Gdańskiej i Wiśle, gdzie w wodach przybrzeżnych stanowiła nawet do 40% ilości poławianych ryb słodkowodnych. Również w średniowieczu była ważnym obiektem połowów w estuarium Odry. Populacja certy żyjącej w estuarium Odry należy do formy wędrownej dwuśrodowiskowej, anadromicznej. Tarło odbywa wiosną od połowy maja do końca czerwca, w dobrze natlenionych rzekach, na wartkim prądzie, na podłożu żwirowo – kamienistym. Młodzież z rejonu tarlisk spływa na żerowiska morskie, by po wyrośnięciu w nim, podjąć wędrówkę powrotną na tarło do rzek macierzystych, podczas której stopniowo dojrzewają gonady certy. W systemie akwenów tworzących Dolną Odrę oraz Regę gatunek ten osiąga dojrzałość płciową w wieku 8-9 lat. W pierwszym dziesięcioleciu okresu powojennego certa występowała obficie na obszarze Dolnej Odry, a połowy jej sięgały: w 1953r – 16,7 ton, 1954r – 32,4 tony, 1955r – 18,7 ton a w 1956r – 25,3 tony. Jak podaje Wiśniewolski (1987), jeszcze do połowy lat 70 – tych rybę tą poławiano w ilościach gospodarczych, a od 1975 roku, według statystyk spółdzielni rybackiej w Gryfinie, certa już nie występuje. Podobna sytuacja certy jest w innych rzekach wpływających do Bałtyku, w tym Redze. Mając na uwadze powyższe informacje, niezbędne wydaje się ich zaktualizowanie poprzez określenie cech populacyjnych i biologicznych certy z rzeki Regi i porównanie ich z danymi z innych rejonów Europy. Uzyskane wyniki będą również przydatne do oceny rezultatów prac związanych z restytucją certy.